محمد اسدی موحد، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان یکی از مهم‌ترین وظایف رایزنی‌های فرهنگی ایران را تقویت هویت ایرانی–اسلامی در میان ایرانیان مقیم خارج از کشور به‌ویژه نسل‌های جدید دانست و گفت: در این راستا، مجموعه‌ای از اقدامات را می توان به شکل منسجم و پایدار دنبال کرد. از جمله این اقدامات، تقویت و تئوسعه آموزش زبان فارسی و آشنایی با متون کلاسیک و معاصر برای ایرانیان بویژه نسل جوان است.

وی افزود: برگزاری آیین‌ها و جشن‌های ملی و مذهبی به منظور حفظ هویت ایرانی، تولید محتوای فرهنگی متناسب با نسل جوان و انتشار انها در فضاهای مجازی و بصورت فیزیکی، تقویت نهاد خانواده و ارتباط با والدین و ایجاد مشوق‌های لازم برای تشکیل خانواده، گسترش همکاری‌های فرهنگی با نهادهای بومی کشور میزبان به منظور انجام فعالیتهای فرهنگی وهنری و تقویت پیوندهای معنوی با ایران با استفاده از نماده های فرهنگی و تاریخی و سنتی از دیگر اقدامات در این عرصه است.

اسدی موحد با بیان اینکه حفظ و تقویت هویت ایرانی و اسلامی در میان ایرانیان خارج از کشور، به‌ویژه نسل‌های دوم و سوم، نیازمند رویکردی همه‌جانبه و ترکیبی است، ادامه داد: نخستین گام، توجه به آموزش زبان فارسی است که ستون اصلی هویت ملی و فرهنگی ما محسوب می‌شود. ایجاد و حمایت از مراکز آموزش زبان، تولید کتاب‌های آموزشی جذاب برای کودکان و نوجوانان، و استفاده از ابزارهای نوین مانند اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های اجتماعی برای آموزش غیرحضوری، از جمله اقداماتی است که می‌تواند پیوند نسل جدید با میراث فرهنگی ایران را تقویت کند. زبان، تنها ابزار ارتباطی نیست، بلکه حامل ارزش‌ها، ادبیات و تاریخ مشترک ماست که انتقال آن به نسل‌های آینده تضمین‌کننده استمرار هویت ایرانی است.

رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان همچنین بیان کرد: در کنار زبان، برگزاری آیین‌ها و مناسبت‌های ملی و مذهبی و احیاء شعایر دینی همچون نوروز، یلدا، عاشورا، رمضان و همچنین برنامه‌های مرتبط با انقلاب اسلامی، فرصت مناسبی برای بازآفرینی و بازنمایی هویت جمعی ایرانیان مقیم خارج فراهم می‌سازد. این برنامه‌ها ضمن ایجاد همبستگی و انسجام اجتماعی در میان ایرانیان مهاجر، باعث می‌شوند فرزندان ایرانیان با ارزش‌های معنوی، فرهنگی و دینی کشورشان در فضایی صمیمی و پرشور آشنا شوند. تجربه نشان داده است که مشارکت فعال خانواده‌ها در این آیین‌ها، نقش مهمی در انتقال ارزش‌های ایرانی و اسلامی به نسل‌های جدید ایفا می‌کند.

وی با اشاره به اینکه نسل امروز بیش از هر زمان دیگر تحت تأثیر رسانه‌های نوین قرار دارد، گفت: بنابراین، تولید محتوای فرهنگی به زبان فارسی و زبان کشور میزبان در قالب فیلم، سریال، انیمیشن، موسیقی، پادکست و صفحات فعال در شبکه‌های اجتماعی، راهی مؤثر برای جذب و نگهداشت توجه آنان به هویت ایرانی–اسلامی است. این محتوا باید با نیازها، ذائقه و سبک زندگی نسل جوان هماهنگ باشد تا بتواند ضمن جذابیت، پیام‌های فرهنگی و دینی را منتقل کند.

اسدی موحد با تاکید بر اینکه تقویت پیوندهای معنوی و عاطفی جوانان ایرانی مقیم خارج با سرزمین مادری اهمیت ویژه‌ای دارد، ابراز کرد: اعطای بورسیه‌های تحصیلی، برگزاری اردوهای علمی و فرهنگی در ایران، بازدید از اماکن تاریخی و زیارتی، و فراهم ساختن زمینه مشارکت آنان در جشنواره‌ها و مسابقات فرهنگی داخل کشور، راهکارهایی است که می‌تواند حس تعلق خاطر به ایران را در نسل‌های جدید تقویت نماید. بدین ترتیب، در یک راهبرد جامع، ترکیب (آموزش زبان و فرهنگ)، (آیین‌های هویتی) و (رسانه‌های نوین) به همراه پیوندهای مستقیم با ایران می‌تواند تضمین‌کننده استمرار هویت ایرانی و اسلامی در میان ایرانیان خارج از کشور باشد.

رایزن فرهنگی ایران درباره سازوکارهای انتقال میراث فرهنگی و زبانی به طور مؤثر در بین ایرانیان خارج از کشور توضیح داد: انتقال مؤثر میراث فرهنگی و زبانی به ایرانیان خارج از کشور، به‌ویژه نسل‌های دوم و سوم، نیازمند بهره‌گیری از سازوکارهای متنوع و هم‌افزا است. نخستین و بنیادی‌ترین سازوکار، ایجاد ، توسعه و تقویت نهادهای آموزشی و فرهنگی در کشورهای محل اقامت ایرانیان است. زیرا تاسیس مراکز آموزشی و تربیتی مرتبط با فرهنگ ایرانی می تواند نسل جوان را در مقابل هجوم فرهنگی صیانت کند.

وی افزود: تشکیل کلاس‌های زبان فارسی در مدارس و دانشگاه‌ها، برگزاری کارگاه‌های ادبیات و تاریخ ایران، و ایجاد مراکز فرهنگی ایرانی می‌تواند بستری منظم برای آموزش و انتقال ارزش‌های فرهنگی فراهم آورد. این مراکز نه تنها ابزار یادگیری زبان و تاریخ هستند، بلکه به محلی برای تعاملات اجتماعی و شکل‌گیری هویت مشترک میان نسل‌های ایرانی تبدیل می‌شوند. از این رو تشویق ایرانیان خیر و دلسوز برای سرمایه گذاری در این عرصه ها می تواند نقش موثری ایفا نماید.

اسدی موحد همچنین گفت: در کنار آموزش رسمی، فعالیت‌های غیررسمی و مردمی همچون انجمن‌های دانشجویی، کانون‌های فرهنگی و هنری، و جشنواره‌های ایرانی می‌توانند در تقویت این روند نقش‌آفرینی کنند. برای نمونه، برگزاری جشن نوروز یا یلدا در جمع ایرانیان مقیم، علاوه بر ایجاد فضایی شاد و خانوادگی، موجب می‌شود کودکان و نوجوانان با آیین‌ها و نمادهای فرهنگی ایرانی آشنا شوند و به آن‌ها دلبستگی پیدا کنند.

اسدی موحد ادامه داد: تجربه نشان داده است که ترکیب مراسم سنتی با برنامه‌های جذاب و نوین، مانند مسابقات فرهنگی، جشنواره‌های غذا، یا نمایش فیلم‌های ایرانی، اثربخشی بالاتری در جذب نسل جوان دارد.

رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان، به بهره گیری از رسانه‌ها و ابزارهای دیجیتال در زمینه حمایت از ایرانیان خارج از کشور نیز پرداخت و گفت: امروزه به یکی از مهم‌ترین سازوکارهای انتقال میراث فرهنگی تبدیل شده‌اند. ایجاد صفحات فعال در شبکه‌های اجتماعی به زبان فارسی و زبان کشور میزبان، تولید محتوای چندرسانه‌ای شامل ویدئو، پادکست، انیمیشن و بازی‌های آموزشی، و راه‌اندازی پلتفرم‌های آنلاین برای آموزش زبان فارسی و معرفی فرهنگ ایرانی، می‌تواند نسل جوان را در محیطی آشنا و جذاب با ارزش‌های فرهنگی ایران پیوند دهد. در این مسیر، بهره‌گیری از ظرفیت اینفلوئنسرها و هنرمندان ایرانی‌تبار نیز می‌تواند به انتقال میراث فرهنگی به شکل غیرمستقیم و تأثیرگذار کمک کند.

اسدی موحد با باین اینکه پیوند مستقیم با ایران باید به عنوان یکی از مؤثرترین سازوکارها در مواجهه با ایرانیان خارج از کشور مدنظر قرار گیرد، ابراز کرد: اعطای بورسیه‌های تحصیلی برای جوانان ایرانی مقیم خارج، برگزاری اردوهای دانشجویی و فرهنگی در ایران، و دعوت از گروه‌های هنری و نخبگان ایرانی برای اجرا و سخنرانی در خارج از کشور، فرصت‌هایی فراهم می‌آورد که نسل‌های جدید، هویت ایرانی–اسلامی خود را نه تنها در سطح نمادین، بلکه به صورت عمیق و ملموس تجربه کنند. به این ترتیب، ترکیب نهادهای آموزشی، فعالیت‌های اجتماعی، رسانه‌های نوین و ارتباط زنده با ایران، مجموعه‌ای کامل از سازوکارهای مؤثر در انتقال میراث فرهنگی و زبانی به ایرانیان خارج از کشور را تشکیل می‌دهد.

وی درباره بهره گیری از ظرفیت‌های علمی، تخصصی و اقتصادی ایرانیان خارج از کشور در راستای پیشرفت و توسعه کشور گفت: ایرانیان خارج از کشور سرمایه‌ای عظیم و چندوجهی برای توسعه علمی، تخصصی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شوند. بسیاری از آنان در معتبرترین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی جهان فعالیت دارند و در صنایع پیشرفته، شرکت‌های بین‌المللی و نهادهای اقتصادی صاحب جایگاه هستند. بهره‌مندی از این ظرفیت‌ها در گام نخست نیازمند ایجاد بسترهای ارتباطی سازمان‌یافته میان نخبگان ایرانی خارج از کشور و نهادهای علمی و اقتصادی داخل است.  

رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان پیشنهاد کرد: دبیرخانه دائمی ویژه نخبگان فرهنگی و اقتصادی، بانک اطلاعاتی جامع از متخصصان و فعالان اقتصادی ایرانی مقیم خارج، شبکه‌های علمی و انجمن‌های تخصصی در حوزه‌های مختلف، و ایجاد مراکز نوآوری مشترک در ایران و کشورهای میزبان تشکیل شود تا بتواند پیوندی مؤثر میان این سرمایه انسانی ارزشمند و نیازهای توسعه‌ای کشور ایجاد کند.

وی افزود: جذب و به‌کارگیری ظرفیت اقتصادی ایرانیان مقیم خارج نیازمند سیاست‌های حمایتی و تسهیل‌گرانه در حوزه سرمایه‌گذاری است. بسیاری از ایرانیان خارج از کشور تمایل دارند در پروژه‌های اقتصادی ایران مشارکت کنند، اما موانع بروکراتیک، نگرانی‌های حقوقی و عدم اطمینان نسبت به ثبات قوانین از چالش‌های جدی به شمار می‌رود. طراحی بسته‌های حمایتی ویژه، ارائه تضمین‌های سرمایه‌گذاری، و تسهیل فرآیندهای بانکی و گمرکی می‌تواند زمینه بازگشت سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور به چرخه تولید ملی را فراهم سازد. 

اسدی موحد همچنین ابراز کرد: ایجاد مناطق ویژه اقتصادی و فناوری با مدیریت شفاف و پایدار، فرصت مناسبی برای جذب سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج از کشور و انتقال فناوری‌های نوین خواهد بود. 

وی با بیان اینکه در حوزه علمی و تخصصی، برنامه‌های بازگشت نخبگان به‌صورت کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌تواند بسیار مؤثر باشد، گفت: دعوت از استادان و پژوهشگران ایرانی برای تدریس در دانشگاه‌ها، برگزاری کارگاه‌ها و پروژه‌های مشترک پژوهشی، و حمایت از طرح‌های مشترک نوآوری و فناوری با مشارکت ایرانیان مقیم خارج، زمینه انتقال دانش و تجربه را به داخل کشور فراهم می‌کند. این امر علاوه بر ارتقای جایگاه علمی ایران در سطح بین‌المللی، موجب تربیت نسل جدیدی از متخصصان در داخل خواهد شد که در تعامل مستقیم با دانش روز جهان پرورش یافته‌اند.

اسدی موحد ادامه داد: بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی، تخصصی و اقتصادی ایرانیان خارج از کشور نیازمند رویکردی جامع است که شامل ایجاد شبکه‌های ارتباطی مؤثر، اصلاح ساختارهای قانونی و اقتصادی، و حمایت از همکاری‌های علمی و فناورانه باشد. چنین راهبردی می‌تواند ضمن تقویت پیوند ایرانیان با سرزمین مادری، سهمی ارزشمند در تحقق اهداف توسعه‌ای کشور ایفا کند.  

رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان درباره راهکارهایی برای تسهیل همکاری و مشارکت دیاسپورای ایرانی، گفت: دیاسپورای ایرانی، متشکل از میلیون‌ها هم‌وطن در اقصی نقاط جهان، ظرفیت عظیمی برای پیشرفت کشور در عرصه‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی و دیپلماتیک دارد. برای بهره‌گیری مؤثر از این سرمایه انسانی، نخستین گام ایجاد بسترهای ارتباطی و سازمانی شفاف و پایدار است. تشکیل انجمن‌های تخصصی در حوزه‌های گوناگون (علم، فناوری، اقتصاد، فرهنگ و هنر) و شبکه‌سازی میان نخبگان ایرانی مقیم خارج و نهادهای داخل کشور، یکی از راهکارهای اصلی محسوب می‌شود. همچنین، ایجاد سامانه‌های دیجیتال برای معرفی فرصت‌های همکاری، ثبت علاقه‌مندی‌های ایرانیان خارج از کشور، و ارائه خدمات مشاوره‌ای می‌تواند نقش مؤثری در تسهیل ارتباط و مشارکت ایفا کند. 

وی ادامه داد: حذف موانع اداری و قانونی که مانع مشارکت فعال دیاسپورا می‌شود، اهمیت ویژه‌ای دارد. تسهیل در فرآیندهای سرمایه‌گذاری، تضمین امنیت حقوقی، کاهش بروکراسی در ورود و خروج ایرانیان مقیم خارج، و ایجاد چارچوب‌های حقوقی روشن برای همکاری‌های علمی و اقتصادی از جمله اقداماتی است که می‌تواند انگیزه بازگشت سرمایه، دانش و تجربه به کشور را تقویت کند. همچنین، ایجاد مناطق آزاد علمی و اقتصادی، و طراحی پروژه‌های مشترک در حوزه‌های نوآورانه، فرصت‌هایی فراهم می‌آورد تا دیاسپورای ایرانی بتواند بدون دغدغه وارد تعامل سازنده با داخل کشور شود.

اسدی موحد، درباره یکی دیگر از راهکارهای مهم برای ترویج فرهنگ اعتماد و احترام متقابل میان نهادهای داخلی و دیاسپورا بیان کرد: برگزاری نشست‌های سالانه، همایش‌های تخصصی و کارگاه‌های مشترک با حضور ایرانیان مقیم خارج و مسئولان داخلی، ضمن تقویت حس تعلق خاطر، زمینه‌ساز اعتمادسازی خواهد بود. این نشست‌ها باید نه تنها در تهران، بلکه در کشورهای محل اقامت ایرانیان نیز برگزار شوند تا تعامل دوسویه تقویت شود.

رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان افزود: به‌کارگیری ابزارهای دیپلماسی عمومی و فرهنگی از طریق رایزنی‌های فرهنگی و سفارتخانه‌ها می‌تواند نقش حلقه واسط را ایفا کند. معرفی فرصت‌های همکاری، تسهیل ارتباط مستقیم میان نخبگان دیاسپورا و مراکز علمی و اقتصادی ایران، و حمایت از پروژه‌های مشترک فرهنگی و هنری، باعث می‌شود دیاسپورای ایرانی خود را بخشی جدایی‌ناپذیر از فرآیند توسعه ملی بداند. بدین ترتیب، مجموعه‌ای از اقدامات ساختاری، حمایتی و فرهنگی می‌تواند مسیر مشارکت گسترده‌تر و مؤثرتر ایرانیان خارج از کشور را هموار سازد.

اسدی موحد درباره بهره مندی از ایرانیان خارج از کشور به عنوان سفیران فرهنگی و حامیان منافع ملی در صحنه بین‌المللی توضیح داد: ایرانیان خارج از کشور به دلیل جایگاه اجتماعی، علمی و اقتصادی خود در جوامع میزبان، ظرفیت ویژه‌ای برای ایفای نقش به عنوان سفیران فرهنگی و حامیان منافع ملی دارند. نخستین گام در این مسیر، تقویت هویت ایرانی و اسلامی آنان و ایجاد انگیزه برای معرفی ارزش‌های فرهنگی کشورشان است. زمانی که ایرانیان مقیم خارج، پیوند عمیق‌تری با زبان فارسی، تاریخ، هنر و آیین‌های ملی خود احساس کنند، با افتخار نقش انتقال‌دهنده فرهنگ ایرانی به دیگر ملت‌ها را بر عهده می‌گیرند. برگزاری دوره‌های آموزشی برای فرزندان ایرانیان، حمایت از کانون‌های فرهنگی و هنری، و ایجاد فضاهای مناسب برای فعالیت‌های اجتماعی ایرانیان مقیم، می‌تواند آنان را به چهره‌هایی فعال در معرفی فرهنگ ایران بدل سازد.

وی در ادامه گفت: استفاده از ظرفیت دیپلماسی عمومی ایرانیان مقیم خارج مستلزم ایجاد بسترهای ارتباطی منظم و هدفمند با نهادهای داخلی است. تشکیل شوراها یا انجمن‌های ایرانیان در خارج از کشور، برگزاری نشست‌های سالانه با حضور نمایندگان دولت و دیاسپورا، و تدوین برنامه‌های مشترک در حوزه فرهنگ، اقتصاد و سیاست خارجی، می‌تواند زمینه‌ای برای ایفای نقش مستقیم ایرانیان در دفاع از منافع ملی باشد. این شوراها می‌توانند در مواقع حساس، نظیر مقابله با جریان‌های ایران‌هراسی یا تبیین مواضع کشور در مجامع علمی و رسانه‌ای، نقش مؤثر و تاثیرگذاری ایفا کنند.

اسدی موحد ادامه داد: بهره‌گیری از چهره‌های برجسته ایرانی در عرصه‌های بین‌المللی – اعم از استادان دانشگاه، هنرمندان، ورزشکاران و کارآفرینان موفق – به‌عنوان الگوهای الهام‌بخش، می‌تواند قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران را در جهان تقویت نماید. حمایت از این افراد در قالب پروژه‌های مشترک فرهنگی و علمی، و استفاده از اعتبار بین‌المللی آنان برای معرفی دستاوردهای ایران، از جمله راهکارهایی است که جایگاه فرهنگی کشور را ارتقا می‌دهد.

وی با تاکید بر اینکه باید اعتماد و احساس تعلق خاطر ایرانیان خارج از کشور به سرزمین مادری تقویت شود، ابراز کرد: ارائه تسهیلات کنسولی، پشتیبانی حقوقی، و حمایت از فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی ایرانیان مقیم، پیام روشنی از احترام و توجه جمهوری اسلامی ایران به هم‌وطنان خود در خارج مخابره می‌کند. نتیجه چنین سیاستی، شبکه‌ای از ایرانیان خواهد بود که با افتخار در جوامع میزبان نقش "سفیران مردمی ایران" را ایفا می‌کنند و در عرصه بین‌المللی به دفاع از منافع ملی کشور می‌پردازند.

اسدی موحد درباره راهکارهای تعامل سازنده با جامعه ایرانیان خارج از کشور و رفع دغدغه‌های آن‌ها در ابعاد سیاسی و اجتماعی بیان کرد: تعامل سازنده با جامعه ایرانیان خارج از کشور، به‌ویژه در ابعاد سیاسی و اجتماعی، مستلزم اتخاذ رویکردی چندلایه است که هم بر تقویت پیوندهای عاطفی و فرهنگی استوار باشد و هم بر تأمین حقوق و مطالبات واقعی آنان. نخستین گام در این مسیر، گوش دادن فعال به دغدغه‌ها و نیازهای ایرانیان مقیم است. ایجاد سامانه‌های ارتباطی شفاف در سفارتخانه‌ها و رایزنی‌های فرهنگی، راه‌اندازی میزهای خدمت در حوزه‌های مختلف (کنسولی، آموزشی، حقوقی و اقتصادی) و برگزاری نشست‌های منظم با نمایندگان انجمن‌های ایرانیان، زمینه‌ای برای شنیدن صدای جامعه و انعکاس آن به نهادهای تصمیم‌گیر داخلی فراهم می‌کند. این اقدام علاوه بر تقویت اعتماد، حس مشارکت واقعی ایرانیان خارج از کشور در فرآیندهای ملی را افزایش می‌دهد.

وی ادامه داد: رفع دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی ایرانیان مقیم، نیازمند تسهیل در امور حقوقی و اداری است. ارائه خدمات کنسولی سریع و شفاف، ایجاد دسترسی آسان به خدمات آنلاین (مانند تمدید گذرنامه، ثبت ازدواج و تولد، یا امور مالیاتی)، و کاهش بروکراسی می‌تواند بسیاری از نگرانی‌های عملی و روزمره ایرانیان خارج از کشور را برطرف کند. در بعد سیاسی، فراهم آوردن امکان مشارکت در انتخابات ملی، و همچنین فراهم‌سازی بسترهایی برای بیان دیدگاه‌ها و پیشنهادات سازنده، موجب می‌شود این جامعه خود را در فرآیند تصمیم‌سازی کشور سهیم بداند.

رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان، یکی دیگر از راهکارهای مهم در ارتباط با ایرانیان خارج کشور را اعتمادسازی از طریق شفافیت و ارتباط مستمر دانست و گفت: هنگامی که ایرانیان خارج از کشور شاهد باشند دولت و نهادهای ذی‌ربط به صورت جدی و بی‌واسطه به مشکلات آنان پاسخ می‌دهند، تمایل و انگیزه بیشتری برای ایفای نقش فعال در صحنه سیاسی و اجتماعی پیدا می‌کنند. همچنین، حمایت از فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی ایرانیان در کشور میزبان – مانند انجمن‌های خیریه، برنامه‌های فرهنگی یا پروژه‌های علمی – می‌تواند به تقویت وجهه ایران و افزایش همبستگی میان دیاسپورا و داخل کشور کمک کند.

وی ادامه داد: برای تعامل پایدار و رفع دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی، باید فضای گفت‌وگو و هم‌فکری مستمر میان جامعه ایرانیان خارج از کشور و مسئولان داخلی فراهم گردد. تشکیل شوراها یا مجامع مشورتی در کشورهای مختلف، که نمایندگان ایرانیان در آن‌ها بتوانند مسائل و پیشنهادات خود را منتقل کنند، می‌تواند به سیاست‌گذاری‌های دقیق‌تر و متناسب‌تر منجر شود. به این ترتیب، تعامل سازنده نه صرفاً در سطح نمادین، بلکه در قالب یک ارتباط واقعی و دوسویه محقق خواهد شد.

اسدی موحد درباره نقش ایرانیان خارج از کشور در ایجاد همدلی و همبستگی در کشور گفت: ایرانیان خارج از کشور می‌توانند به‌عنوان پل‌های ارتباطی میان فرهنگ‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تقویت همدلی و همبستگی ملی ایفا کنند. حضور آنان در جوامع گوناگون باعث می‌شود تا تصویری واقعی‌تر، مثبت‌تر و انسانی‌تر از ایران به جهان منتقل شود. این امر نه تنها در کاهش ایران‌هراسی و شکستن کلیشه‌های منفی مؤثر است، بلکه سبب می‌شود داخل کشور نیز احساس غرور و تعلق به جامعه‌ای جهانی در میان هم‌وطنان تقویت گردد. هر زمان که یک ایرانی مقیم خارج در عرصه علمی، هنری یا ورزشی بدرخشد، بازتاب آن در ایران ایجاد همبستگی و افتخار ملی می‌کند.

وی افزود: این جامعه می‌تواند با انتقال تجربه‌ها، ایده‌ها و ارزش‌های مثبت اجتماعی به ایران، سهمی مهم در ارتقای انسجام داخلی داشته باشد. بسیاری از ایرانیان مقیم خارج، در کشورهایی زندگی می‌کنند که تجربه دموکراسی، نظم اجتماعی و توسعه اقتصادی را به‌خوبی لمس کرده‌اند. انتقال این تجارب به داخل کشور، چه از طریق پروژه‌های مشترک علمی و اقتصادی و چه از مسیر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند به تقویت روحیه مسئولیت‌پذیری، مشارکت اجتماعی و اعتماد متقابل میان مردم و حاکمیت کمک کند.

رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان، همچنین ابراز کرد: ایرانیان خارج از کشور در شرایط بحرانی، نظیر زلزله، سیل یا مشکلات اقتصادی، بارها نشان داده‌اند که با ارسال کمک‌های مالی، پشتیبانی رسانه‌ای و سازماندهی کمپین‌های بین‌المللی در کنار مردم ایران می‌ایستند. این رفتارها پیام روشنی از وحدت ملی دارد و به جامعه داخل کشور اطمینان می‌دهد که فارغ از مرزهای جغرافیایی، همه اعضای ملت در غم‌ها و شادی‌ها شریک هستند. به‌طور کلی، نقش ایرانیان مقیم خارج در ایجاد همدلی و همبستگی، ترکیبی است از تقویت غرور ملی، انتقال تجربه‌های مثبت، و حمایت عملی در زمان‌های نیاز. با سیاست‌گذاری درست و ایجاد بسترهای مشارکت، این ظرفیت می‌تواند به سرمایه‌ای پایدار برای انسجام اجتماعی و تقویت هویت ملی در سطح جهانی بدل شود.

وی درباره چالش‌هایی که رایزنان فرهنگی در ارتباط با ایرانیان خارج از کشور مواجه هستند، گفت: رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با ایرانیان خارج از کشور با مجموعه‌ای از چالش‌های پیچیده و چندبعدی مواجه هستند. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، گستردگی جغرافیایی و تنوع فرهنگی ایرانیان مقیم خارج است. جامعه ایرانیان در کشورهای مختلف، هم از نظر سطح تحصیلات و تخصص و هم از نظر پایگاه اجتماعی و اقتصادی، طیف بسیار متنوعی را شامل می‌شود. ایجاد ارتباط مؤثر با این طیف گسترده و پاسخ‌گویی به نیازهای متفاوت آنان، نیازمند منابع انسانی و مالی قابل توجه است که در بسیاری از نمایندگی‌ها به‌دلیل محدودیت‌ها در دسترس نیست. علاوه بر این، نسل‌های دوم و سوم ایرانیان به‌دلیل فاصله گرفتن از زبان و فرهنگ مادری، پیوندهای ضعیف‌تری با ایران دارند که تقویت این ارتباط نیازمند برنامه‌ریزی هوشمندانه و مداوم است.

اسدی موحد ادامه داد: محدودیت‌های بودجه‌ای و امکانات اجرایی است. رایزنی‌های فرهنگی غالباً با بودجه محدود مواجه‌اند و این موضوع مانع از برگزاری برنامه‌های متنوع و گسترده در حوزه‌های آموزشی، فرهنگی و رسانه‌ای می‌شود. بسیاری از طرح‌ها که می‌تواند به انسجام جامعه ایرانیان کمک کند – از جمله راه‌اندازی مدارس فارسی، برگزاری جشنواره‌های فرهنگی یا تأسیس مراکز اجتماعی – به‌دلیل کمبود اعتبارات و امکانات اجرایی به شکل کامل تحقق نمی‌یابد.

وی ادامه داد: چالش دیگر تعدد مراکز تصمیم گیر در باره امور ایرانیان خارج از کشور است. با توجه به اهمیت امور ایرانیان مراکز متععد تصیمم گیر در داخل کشور وجود دارد که گاهی با برنامه ها و طرح های مختلف فرصتهای استفاده از ظرفیت ایرانیان را به چالش تبدیل می کند.در کنار این مسائل، فضای رسانه‌ای و تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی ایران نیز از موانع جدی به شمار می‌رود. بخش قابل توجهی از ایرانیان خارج از کشور تحت تأثیر روایت‌های یک‌سویه رسانه‌های معارض قرار دارند و این امر گاهی مانع شکل‌گیری ارتباط سازنده میان آنان و نهادهای رسمی جمهوری اسلامی می‌شود. مقابله با این فضا نیازمند تولید محتوای جذاب و اقناعی و بهره‌گیری از ابزارهای رسانه‌ای نوین است، اما محدودیت‌های فنی و ساختاری، کار را برای رایزنان فرهنگی دشوار می‌سازد.

رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان با بیان اینکه باید به انتظارات بالای جامعه ایرانیان مقیم خارج توجه کرد، افزود: بسیاری از آنان خواستار دریافت خدمات سریع، شفاف و در دسترس هستند، اما محدودیت‌های قانونی، بروکراتیک و کنسولی باعث می‌شود این خدمات گاهی با تأخیر یا پیچیدگی همراه باشد. این فاصله میان سطح انتظار و امکانات موجود، در برخی موارد به دلسردی و کاهش اعتماد نسبت به رایزنی‌های فرهنگی منجر می‌شود.

اسدی موحد همچنین بیان کرد: غلبه بر این چالش‌ها نیازمند حمایت بیشتر نهادهای بالادستی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های نوآورانه و تقویت تعامل دوسویه با جامعه ایرانیان مقیم خارج است.  

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی